🎵 پادکست: فایل robots.txt چیست؟
Robots.txt Dosyası: Arama Motoru Bot Trafiğini Kontrol Etmek İçin Kapsamlı Rehber
Hiç yollarda ya da caddelerdeki “Girilmez” tabelalarına dikkat ettiniz mi? Bu tabelalar sürücülere, özel izinleri olmadıkça bu yoldan girmemeleri gerektiğini açıkça söyler. Aynı şekilde, web dünyasının da arama motorları için kendi trafik tabelası vardır; adı ise robots.txt dosyası. Bu küçük ama güçlü metin dosyası, Google, Bing ve Yahoo gibi arama motoru botlarına sitenizin hangi bölümlerine erişebileceklerini ve hangi bölümleri yok saymaları gerektiğini bildirir. Robots.txt nedir ve nasıl çalıştığını anlamak, SEO (arama motoru optimizasyonu) ile ilgilenen ya da SEO projelerini dışarıya yaptıran herkes için son derece önemlidir. Robots.txt dosyasını doğru şekilde ayarlayarak, arama motorlarının erişimini kontrol altına alabilir, gereksiz sayfaların dizine eklenmesini engelleyebilir ve sonuçta sitenizin sıralamasını iyileştirebilirsiniz. Bu makalede, robots.txt dosyası eğitimini kapsamlı bir şekilde ele alacağız; robots.txt dosyası oluşturmadan robots.txt dosyası ayarlarına ve temel komutların anlaşılmasına kadar her şeyi öğreneceksiniz.Bu makalede özetle ne öğreneceğiz:
| Makalenin Önemli Noktalarının Özeti | Basit ve Uygulamalı Açıklama |
| Crawl Budget Kontrolü | Botları önemli sayfalara yönlendirmek ve düşük değerli sayfalar için sunucu kaynaklarının boşa harcanmasını önlemek. |
| Dizin Sınırlama ve Arama Motoru Erişim Yönetimi | Yinelenen, özel veya alakasız sayfaların arama sonuçlarında görünmesini engellemek. |
| Botlar İçin Kapsamlı Rehber | Arama motorlarına sitenizle nasıl etkileşime girecekleri konusunda net talimatlar sunmak. |
| Teknik SEO Kalitesini Artırma | Tarama sürecini optimize ederek sitenin arama sonuçlarındaki performansını iyileştirmek. |
Google botlarına kuralları siz belirlersiniz, onlar değil!
Robots.txt dosyası, tüm arama motoru botları için sizin talimatınızdır. Profesyonel bir yapılandırma ile Google’a hangi sayfaları taraması gerektiğini ve hangi bölümleri görmezden gelmesi gerektiğini söyleyin, böylece sitenizin kontrolü tamamen sizin elinizde olur.
Robots.txt Dosyası Nedir? Botlar İçin Trafik İşaretlerini Tanıyın
Nasıl ki bir şehirde trafik işaretleri araçların yönünü belirler ve trafik düzenini sağlar, web dünyasında da robots.txt dosyası arama motoru botları için aynı görevi üstlenir. Bu dosya, sitenizin ana alan adının kök dizininde bulunması gereken basit bir metin belgesidir. Örneğin, web sitenizin adresi www.example.com ise, robots.txt dosyası www.example.com/robots.txt adresinden erişilebilir olmalıdır. Botlar, sitenizin içeriğini taramaya başlamadan önce bu dosyayı okur. Robots.txt Dosyası Ne İşe Yarar? Bu dosyanın temel amacı, botların sitenizi nasıl tarayacağını ve hangi bölümlere erişebileceğini yönetmektir. Robots.txt, REP (Robots Exclusion Protocol) adlı bir protokolü takip eder. Bu protokol, botların web’i tarama sürecini, sayfalara erişimini ve kullanıcılar için indeksleme yöntemini düzenleyen standartları belirler. Yani siz bu dosya aracılığıyla botlara hangi sayfaları ya da dizinleri taramaması gerektiğini bildirirsiniz. Altın Kural: Robots.txt dosyasının ayarlarında yapılacak küçük bir hata, arama motorlarının sitenizin önemli bölümlerine erişimini engelleyebilir. Bunun sonucu olarak, sıralama kaybı hatta sitenizin tamamen indekslenmemesi gibi ciddi sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
Neden Robots.txt SEO İçin Önemlidir?
Robots.txt dosyasının ve site içeriğine erişimin önemi, basit bir metin dosyasının çok ötesindedir ve SEO stratejiniz üzerinde doğrudan etkisi vardır. İşte başlıca nedenleri:- Crawl Budget Optimizasyonu: Arama motoru botlarının her site için belirli bir tarama bütçesi vardır; yani sitenizin sayfalarını taramak için ayırdıkları süre sınırlıdır. Yüz binlerce ya da milyonlarca sayfaya sahip büyük sitelerde, SEO açısından değersiz dizinler bulunur (örneğin sepet sayfaları, giriş panelleri, filtreleme sayfaları veya dahili arama sonuçları). Robots.txt dosyası ile bu sayfaları botların erişimine kapatarak tarama bütçesinin değerli ve önemli sayfalara odaklanmasını sağlayabilirsiniz. Bu, arama motorlarının yeni ve önemli içeriklerinizi daha hızlı keşfetmesine ve indekslemesine yardımcı olur.
- Yinelenen İçeriği Önleme: Özellikle e-ticaret sitelerinde, filtreleme sistemleri veya URL parametreleri nedeniyle birbirine çok benzeyen yüzlerce sayfa oluşabilir. Bu sayfalar yinelenen içerik olarak algılanır ve SEO performansınıza zarar verebilir. Robots.txt dosyası ile bu tür sayfaları botların taramasından engelleyerek yinelenen içerik sorunlarının önüne geçebilirsiniz.
- Sitenin Belirli Alanlarını Gizli Tutma: Web sitenizin bazı bölümleri halka açık olmamalı ve arama sonuçlarında görünmemelidir. Örneğin kullanıcı giriş sayfaları, yönetim panelleri veya ödeme adımlarına ait sayfalar. Robots.txt dosyasıyla bu sayfaların indekslenmesini kısıtlayarak arama sonuçlarında çıkmalarını ve hassas bilgilere yetkisiz erişimi engelleyebilirsiniz.
- Belirli Dosyalara Erişimi Kontrol Etme: HTML sayfalarının yanı sıra PDF, görseller veya videolar gibi bazı dosyaların arama motorları tarafından indekslenmesini istemeyebilirsiniz. Özellikle kullanıcı bilgisi toplamak için kullanılan “lead magnet” içeriklerde bu önemlidir. Robots.txt sayesinde bu dosyaların indekslenmesini önleyebilirsiniz.
- Sunucu Yükünü Yönetme: Siteniz yoğun trafik aldığında veya sunucu kaynaklarınız sınırlı olduğunda, botların kesintisiz taraması site hızını düşürebilir. Google her ne kadar Crawl-delay direktifine uymasa da diğer bazı arama motorları dikkate alır. Bu da arama motoru erişiminin yönetilmesine ve sunucu yükünün azaltılmasına yardımcı olur.
Değerli olmayan sayfalar için tarama bütçenizi (Crawl Budget) boşa harcamayın!
Google’ın gereksiz sayfalarda (örneğin yönetim paneli veya dahili arama sonuçları) harcadığı her saniye, önemli sayfalarınızın dizine eklenmesi için kaçırılmış bir fırsattır. Biz bu süreci Google için optimize ediyoruz.
Robots.txt Dosyası Nasıl Çalışır? Temel Yönergeler
Robots.txt dosyası, sitenizin arama motoru botları tarafından nasıl taranacağını belirleyen yönergeleri içerir. Bu yönergeler şunlardır:- User-agent: Bu komut, aşağıdaki kuralların hangi arama motoru botlarına uygulanacağını belirtir.
User-agent: *: Genel bir komuttur ve “tüm botlar” anlamına gelir. Yani kurallar tüm arama motoru botlarına uygulanır (Google reklam botları hariç; onlar ayrıca belirtilmelidir).User-agent: Googlebot: Bu kural yalnızca Google’ın ana tarayıcı botu için geçerlidir. Bingbot, Yandex veya GPTBot gibi belirli botlar da ayrıca tanımlanabilir.
- Disallow: Robots.txt dosyasındaki en önemli komutlardan biridir. Botlara hangi sayfa veya dizinleri taramamaları gerektiğini söyler.
Disallow: /: Tüm botların sitenizi tamamen taramasını engeller.Disallow: /wp-admin/: WordPress yönetim paneli dizininin taranmasını engeller.Disallow: /?s=: Site içi arama sonuçlarının (genellikle URL’de ?s= parametresi ile başlayan) taranmasını engeller.
- Allow: Geniş bir Disallow kuralı altında belirli bir dosya veya dizine istisna tanımlamak için kullanılır.
User-agent: *
Disallow: /media/
Allow: /media/terms-and-conditions.pdf
Bu örnekte media dizinindeki tüm dosyalar engellenmiştir, ancak terms-and-conditions.pdf dosyası taranabilir.
- Sitemap: Bu komut, XML site haritanızın adresini botlara bildirir. Böylece sitenizdeki önemli sayfaları daha etkili bir şekilde bulup dizine eklerler.
- Crawl-delay: Botların talepler arasında ne kadar beklemesi gerektiğini belirtir. Bu sayede sunucuya aşırı yüklenme engellenir. Not: Google bu komutu desteklemez, ancak Bing ve Yandex gibi diğer botlar dikkate alabilir.
Wildcards ve “$” (Özel Karakterler)
Robots.txt içinde özel karakterler kullanarak desen tanımlayabilirsiniz:- Asteriks (*): Sıfır veya daha fazla karakteri temsil eder. Örn:
Disallow: /products/*→ /products altında bulunan tüm yolları engeller. - Dolar işareti ($): URL’nin sonunu temsil eder. Örn:
Disallow: /*.pdf$→ .pdf ile biten tüm URL’leri engeller.
Disallow ve Allow kuralları küçük/büyük harfe duyarlıdır. Yani /Photo ile /photo farklıdır. Ayrıca daha spesifik kurallar, daha genel kurallara göre önceliklidir.
Robots.txt Dosyasını Ne Zaman Kullanmalıyız?
Her site için robots.txt dosyası şart değildir, özellikle de küçük, sınırlı sayıda sayfası olan ve tüm sayfaları SEO açısından değerli olan sitelerde. Ancak bazı durumlarda bu dosyanın doğru kullanımı oldukça faydalı olabilir:- Çok sayfalı ve gereksiz sayfalara sahip büyük siteler: Birçok filtreye sahip e-ticaret siteleri, dahili arama sonuç sayfaları veya SEO değeri olmayan kullanıcı profilleri. Bu tür sayfaların taranmasını engelleyerek tarama bütçesini önemli sayfalara yönlendirmek gerekir.
- Belli dosyaların taranmasını engellemek: PDF, görsel, video veya belirli script dosyalarının arama motorları tarafından dizine eklenmesini istemediğiniz durumlarda.
- Zararlı veya yapay zekâ botlarını engellemek: İçerik kopyalayan botlar veya yapay zekâ modeli eğitimi için kullanılan botların (örneğin GPTBot veya CCBot) sitenizi tamamen taramasını engelleyebilirsiniz.
Robots.txt Dosyasının Sınırlamaları ve Hataları
Her ne kadar robots.txt dosyası güçlü bir araç olsa da, bazı sınırlamaları vardır ve kullanımında yaygın hatalar yapılabilir.- Dizine eklenmeme garantisi olmaması: En önemli nokta şudur ki robots.txt dosyası yalnızca “tarama izni vermiyorum” talimatıdır, “dizine ekleme izni vermiyorum” değil! Bir sayfa çok fazla iç veya dış link alıyorsa, Google içeriğini taramasa bile URL’yi dizine ekleyebilir. Sayfaların kesin olarak dizine eklenmesini engellemek için, aynı sayfanın <head> bölümünde
meta noindexetiketi kullanılmalıdır. - Tüm botlar tarafından desteklenmemesi: Googlebot gibi güvenilir botlar robots.txt kurallarına uysa da, bazı zararlı veya önemsiz botlar bu talimatları göz ardı edebilir. Bu nedenle çok hassas ve özel bilgiler için daha güçlü güvenlik yöntemleri (parola koruması veya sunucu güvenliği gibi) kullanılmalıdır.
- Talimatların farklı yorumlanması: Bazı botlar, yazım kurallarını (syntax) farklı şekilde yorumlayabilir. Bu da sitenizin tarama ve dizine eklenme sürecinde tutarsızlıklara yol açabilir.
- Büyük/küçük harf ve yapı duyarlılığı: Daha önce belirtildiği gibi robots.txt dosyasının adı mutlaka küçük harflerle yazılmalıdır. Ayrıca komutların içindeki değerler (örneğin dizin yolları) de büyük/küçük harfe duyarlıdır. Bu kurallara uyulmaması robots.txt hatalarına neden olabilir.
- Dosyanın konumu: Robots.txt dosyası nereye yüklenir? Bu dosya mutlaka alan adının kök dizinine yerleştirilmelidir. Bir alt klasöre koymak, arama motorlarının dosyayı bulamamasına sebep olur.
- Dosyanın önbelleğe alınması: Robots.txt dosyasındaki bilgiler genellikle arama motorlarının önbelleğinde bir gün saklanır. Bu yüzden, dosyada yapılan değişikliklerin uygulanması 24 saat veya daha uzun sürebilir.
Bir satır hatalı kod, tüm sitenizin Google’dan silinmesine neden olabilir!
Bu hassas dosyanın yapılandırılması, ileri seviye teknik bilgi gerektirir. Risk almayın! Uzman ekibimiz kusursuz bir ayar ile arama sonuçlarındaki güvenli görünürlüğünüzü garanti altına alır.
Robots.txt Dosyasını Oluşturma ve Yönetme
Robots.txt dosyası oluşturmak oldukça basit bir süreçtir ve birkaç temel adımdan oluşur:- Dosya oluşturma: Basit bir metin dosyası (.txt formatında) bir metin editörü (ör. Notepad) ile oluşturun. Word gibi kelime işlemcilerden kaçının, çünkü gereksiz karakterler ekleyip hataya sebep olabilirler. Dosya adı mutlaka küçük harflerle robots.txt olmalıdır.
- Komutları ekleme: İstediğiniz robots komutlarını (User-agent, Disallow, Allow ve Sitemap) dosyaya ekleyin. Her komut ayrı satırda olmalıdır ki botlar tarafından doğru okunabilsin.
- Dosyayı yükleme: Robots.txt dosyası nereye yüklenir? Komutları yazdıktan sonra dosyayı sitenizin kök dizinine (genellikle public_html klasörü) yükleyin. Böylece botlar dosyaya kolayca erişebilir.
- Test ve doğrulama: Dosyayı yükledikten sonra mutlaka test edin.
- Genel kontrol: yourdomain.com/robots.txt adresini tarayıcıya girerek dosyanın herkese açık ve doğru olduğundan emin olun.
- Google Search Console: Google, robots.txt için güçlü test araçları sunar. Search Console’daki Robots.txt Tester aracı ile yazım hatalarını veya istem dışı bloklamaları tespit edebilirsiniz.
- Diğer araçlar: Semrush Site Audit gibi araçlar da robots.txt hatalarını bulmanıza yardımcı olabilir.
Robots Dosyası: Herkesin Girişi Serbest Değil!
Bu makalede, robots.txt dosyasının ne olduğunu ve neden web sitenizin SEO başarısı için hayati önem taşıdığını kapsamlı bir şekilde yanıtlamaya çalıştık. Bu basit metin dosyası, arama motoru botları için bir yol işareti gibi çalışır ve arama motorlarının erişimini yönetmenizi, sitenizin tarama bütçesini optimize etmenizi ve değersiz ya da özel sayfaların dizine eklenmesini engellemenizi sağlar. Robots.txt dosyasını doğru şekilde yapılandırmak, özellikle büyük siteler için SEO performansınızda büyük fark yaratabilir. Disallow ve Allow komutlarını ve bu dosyanın sınırlamalarını (örneğin noindex etiketi olmadan kesin dizin dışı bırakma garantisi vermemesi) anlamak, sitenizin arama motorları tarafından en iyi şekilde görülmesini sağlar. Google Search Console gibi test araçlarını kullanarak yaptığınız değişiklikleri doğrulayın ve her zaman unutmayın: asıl hedef, ziyaretçileriniz için en iyi kullanıcı deneyimini ve kaliteli içeriği sunmaktır.Sıkça Sorulan Sorular
Robots.txt dosyası nerede bulunur?
Bu dosya, sitenizin ana alan adının kök dizininde yer alır. Alan adınızın sonuna /robots.txt ekleyerek (örneğin: example.com/robots.txt) tarayıcıda görüntüleyebilirsiniz.
Her site için robots.txt dosyası zorunlu mudur?
Hayır. Sayfa sayısı az olan ve tüm sayfaları SEO açısından önemli olan küçük siteler için genellikle gerek yoktur. Ancak büyük veya karmaşık siteler için taramayı yönetmek amacıyla kullanılması zorunludur.
Bir sayfanın dizine eklenmemesi için robots.txt dosyası nasıl ayarlanır?
Robots.txt dosyası yalnızca taramayı (Crawling) engeller, dizine eklenmeyi (Indexing) değil. Bir sayfanın kesin olarak dizine eklenmesini engellemek için ilgili sayfanın bölümünde meta noindex etiketi kullanmalısınız.
WordPress’in robots.txt dosyası nasıl çalışır?
WordPress varsayılan olarak sanal bir robots.txt dosyası oluşturur. Yoast SEO veya All-in-One SEO gibi eklentilerle bu dosyayı düzenleyebilir ya da kök dizine fiziksel bir robots.txt dosyası yükleyerek değiştirebilirsiniz.
Robots.txt dosyasındaki değişiklikler Google tarafından ne kadar sürede uygulanır?
Google genellikle robots.txt dosyasını 24 saat boyunca önbelleğe alır. Önemli değişiklikler yaptıysanız ve daha hızlı uygulanmasını istiyorsanız, Google Search Console’daki Robots.txt Tester aracını kullanarak dosyayı yeniden gönderebilirsiniz.
